Առակը ժողովրդական բանահյուսության բարոյախոսական բնույթի գրական ստեղծագործություն է, որտեղ այլաբանության միջոցով ներկայացվում, ծաղրվում և քննադատության են ենթարկվում մարդկանց արատները։ Առակի հերոսները կենդանական և բուսական աշխարհի ներկայացուցիչներ են, իրեր, լուսատուներ և այլն։
Continue reading Առակը՝ որպես բանահյուսական ժանրAll posts by 91gohartarverdyan
էլեկտրոնային գրադարանների ցանկ
- «Տիգրան Հայրապետյան» մեդիագրադարան (lib.mskh.am)
- Գրանիշ
- Գրապահարան
- Փոքրիկ am
- Դպրոցական դասագրքերի գրադարան
- Հայկական կրթական միջավայր, պաշարների շտեմարան
- Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան
- Գրքասեր
- VLUME. Հայկական ամենամեծ թվային գրադարան
- Հայ մտենագիտութեան թուանշանային գրադարան
- Ազատ Հանրագիտարան (Վիքիպեդիա)
- Հայալեզու էլեկտրոնային գրադարաններ համացանցում
- Հայ ձեռագրիր և տպագիր գրքի պահոցն աշխարհում
1. Ովքե՞ր են առաջին անգամ գրի առել «Սասնա ծռեր» էպոսը, ե՞րբ, ումի՞ց, ինչպե՞ս են կոչվել այդ պատումները։
Սասնա ծռերը» հայտնաբերել և ամբողջությամբ գրառել է Գարեգին Սրվանձտյանը 1873 թվականին, Մշո Առնիստ գյուղում, երեսփոխան Կրպոյից և հրատարակել Կոստանդնուպոլիսում («Գրոց ու բրոց և Սասունցի Դավիթ կամ Մհերի դուռ», 1874 թվական)։ Երկրորդ տարբերակը 1886 թվականին Էջմիածնում գրի է առել Մանուկ Աբեղյանը՝ Նախո քեռի Մոկացուց և հրատարակել Շուշիում («Դավիթ և Մհեր», 1889 թ.)։ Նորանոր տարբերակներ են գրառել Գ. Հովսեփյանը, Խ. Դադյանը, Ս. Հայկունին, Ա. Աբեղյանը, Ե.Լալայանը, Կ. Մելիք–Օհանջանյանը, Ա. Ղանալանյանը և ուրիշներ։ 1938—1939 թվականներին «Սասնա ծռերի» 1000-ամյա հոբելյանի առթիվ մինչ այդ գրառված 60-ից ավելի պատումների հիման վրա, Մ. Աբեղյանի, Գ. Աբովի, Ա. Ղանալանյանի խմբագրությամբ հյուսվել-կազմվել է մեկ միասնական համահավաք բնագիր («Սասունցի Դավիթ», 1939 թ.)։ Վեպի մեկ այլ համահավաք բնագիր է կազմել Տ. Չիթունին Փարիզում («Սասունական», 1942 թ.)։
Ո՞րն է էպոսի վիպասացների (ասացողների) բուն հայրենիքը, պատմական Հայաստանի որ գավառներում են պատմել էպոսը, ինչպես է այն անցել Արևելյան Հայաստան
Էպոսի վիպասացների բուն հայրենիքը Վանա լճի ավազանն ու նրանից հարավ-արևմուտք և հյուսիս-արևելք ընկած գավառներն են՝ Սասուն, Մուշ, Բաղեշ, Մոկք, Շատախ, Վան, Հայոց ձոր, Խլաթ, Արճեշ, Մանազկերտ, Ալաշկերտ, Բայազետ։ XIX—XX դդ. գավառներից պանդխտած և գաղթած վիպասացների ու նրանց սերունդների միջոցով «Սասնա ծռերն» անցել է Արևելյան Հայաստան, մասամբ պարսկահայերի մեջ և Թիֆլիս։ Դրանց լեզուն հիմնականում արևմտահայ բարբառներն ու ենթաբարբառներն են, երբեմն նկատելի է նաև արևելահայ բարբառների ազդեցությունը։ «Սասնա ծռերը» ավանդվել է բանավոր և նրա բնագրերը XIX—XX դդ. տարբեր վիպասաններից գրառված տարբերակներ են, որոնք կառուցվածքով, լեզվաբարբառային և վիպական ներքին հատկանիշներով բաժանվում են տիպաբանական–տեղագրական երեք մեծ խմբի՝ Սասնա, Մշո և Մոկաց։ Սրանցից բացի, կան նաև խառը։ Նախնական պարզ ու կուռ տիպը, հավանաբար, եղել է Սասունինը, որի տարածումից էլ ստեղծվել են մյուս տարբերակները։
Հայ գրողներից, բանաստեղծներից ովքե՞ր են մշակել հայ ժողովրդական էպոսը, թվարկի՛ր նրանց ստեղծագործությունները
- Հովհաննես Թումանյան «Սասունցի Դավիթ», Թիֆլիս, 1903, 40 էջ։
- Լևոն Մանվելյան «Սասունցի Դավիթ և Մսրա Մելիք (դրամատիկական պոեմ)», Թիֆլիս, 1905։
- Ավետիք Իսահակյան «Սասմա Մհեր», Վիեննա, 1922, 54 էջ, 2-րդ հրտ., Երևան, 1938, 42 էջ։
- Եղիշե Չարենց «Սասունցի Դավիթը», Երևան, 1933, 28 էջ։
- Վաղարշ Վաղարշյան «Սասունցի Դավիթ (ողբերգություն)», Երևան, 1938, 232 էջ։
- Հմայակ Սիրաս «Սասունցի Դավիթ», Երևան, 1939, 151 էջ։
- Կարապետ Սիտալ «Սասնայ ծռեր», Ֆիլադելֆիա, 1939, 1946։
- Սարմեն «Խանդութ Խաթուն», Երևան, 1940, 46 էջ։
- Սողոմոն Տարոնցի «Դավթի երգը», Երևան, 1946, 141 էջ։
- Մկրտիչ Խերանյան «Սասնա տուն», Երևան, 1958, 300 էջ, 2-րդ հրտ., Երևան, 2014, 448 էջ։
- Նաիրի Զարյան «Սասնա Դավիթ», Երևան, 1966, 198 էջ, 2-րդ հրտ., Երևան, 2016, 272 էջ։
- Յակոբ Օշական «Սասունցի Դավիթ (քնարախաղ)», Բեյրութ, 1984, 40 էջ։
Առասպելը՝ որպես ժողովրդական բանահյուսության ժանր
Առասպելը ժողովրդական բանահյուսության վիպերգական ժանրերից է, որի մեջ գերբնական ու չափազանցված ձևով արտացոլվել են հնագույն ժողովուրդների կյանքի կարևորագույն դեպքերը, աշխարհի վերաբերյալ մարդկանց պատկերացումներն ու ընկալումները։ Առասպելների հիմքում, հիմնականում, ընկած են եղել տվյալ ցեղի, ժողովրդի կյանքում տեղի ունեցած իրական դեպքերը, սակայն բնության դեմ դեռևս անզոր մարդն իր սնոտիապաշտ մտածողությամբ երևույթները բացատրել է որպես աստվածների և ոգիների գերբնական ուժի արտահայտություն։
Continue reading Առասպելը՝ որպես ժողովրդական բանահյուսության ժանրՀրատարակչություններ
Նոր գրառում
ֆղգյդֆկյգհկզդյֆհգվգկյֆգվբդկյգ
Բլոգավարություն
Դասը վարում ենք։
- սգգդգդգդֆգդֆգ
- դհդհդհֆտհդդհդ
- ֆհֆհ
- ռըտռտը
- ղդվդսղվղֆվգղֆ
- գդգդռգդֆգ
- ֆտգհւֆտֆւտռֆտռըռ
Hello world!
Welcome to your brand new blog at Edublogs!
To get started, simply visit your blog’s dashboard, edit or delete this post and check out all the other options available to you.
Like more help?
We can walk you through step-by-step in our guide to getting started with your blog.
Happy blogging!